Devre faizi nedir, devre faizinin türleri kaç tanedir, hesaplama formülleri nelerdir, nasıl hesaplanır, faiz oranları kaçtır, neden devre faizi kullanılır hakkında makale.
Devre Faizi
Günümüzün ticaret ve bankacılık sektöründe önemli bir yer tutan faiz işlemlerinin bir türü de devre faizidir. Bu faiz türünde bir yıl içerisinde eşit ve belli aralıklarla faiz anapara için işletilir. Her türlü faizli hesap için kullanılabilmekle birlikte günümüzün bankacılık sektöründe çoğunlukla uzun vadeli ve düşük faizli olan kredilerin faiz hesapları için kullanılmaktadır. Bu krediler daha çok küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin finans ihtiyaçlarının karşılanabilmesi amacıyla verilmektedir.
Bu tür kredilerde devre faizi kullanılmasının sebepleri şunlardır:
- Faiz düşük ve vade uzun olduğu için bankalar faiz gelirinden mahrum kalmamak amacıyla bu tür kredilere devre faizi uygulamaktadırlar
- Bu tür krediler işletmelere uzun vadeli bir şekilde kullandırıldıkları için bankalar kredinin geri ödemesinde herhangi bir sorun olup olmadığı anlamak, işletmenin finansal durumunun yapısı hakkında bilgi sahibi olabilmek için bu faiz türünü kullanırlar
Bu amaçlardan dolayı bankalar tarafından tercih edilen devre faizi iki ayrı türde olabilir:
- Devre sonu faizi
- Devre başı faizi
Bu iki farklı türden birisi seçilerek kullanılabilirken, günümüzde Türkiye’de genellikle bunlardan devre sonu faizi tercih edilerek kullanılmaktadır. Rotatif (borçlu cari hesap) kredilerinde kullanılan bu faiz yöntemi üçer aylık devreler halinde tahsil edilir. Tahsilat devreleri şu ayların sonunda gerçekleştirilir:
- Mart
- Haziran
- Eylül
- Aralık
Devre Faizi Oranları
Devre faizi rotatif kredilere uygulandığı ve bu krediler de bankalar açısından riskli krediler grubunda olduğu için faiz oranları diğer kredi oranlarına kıyasla biraz daha yüksektir. Aynı zamanda devre faizi dönemden önce belli olsa da dönem sonunda tahsil edilirken bankanın daha önceden anlaşılan faiz oranından farklı bir oran talep etmesi de mümkündür. Bunun sebepleri;
- Piyasa koşullarının farklılaşmasından dolayı banka oranı değiştirebilir
- Banka her ne kadar kredi karşılığı çeklerle kendisini garantiye alsa da kredi kullanımda görülen risk nedeniyle oran farklılaşabilir
Bu kredi türü her zaman açık olan ve işletmelerin bir senelik süre içerisinde istediği zaman, istediği kadar miktarda kredi kullanmasını sağladığı için işletmeler açısından oldukça önemlidir. Bu nedenden ötürü bu faiz türünün faiz oranları diğer kredi türlerine göre her zaman daha yüksek olarak belirlenmektedir.
Piyasada tüm bankalarca belirlenen ve ortak bir şekilde uygulanan oran bulunmamakta, her banka kendi yönetim anlayışı ve müşterisiyle ilişkisine göre farklı farklı oranlar vermektedir. Günümüz koşullarında bankalar tarafından faiz oranları:
- Yüzde 2.80 ile yüzde 3.00 arasında
değişmektedir. Her bankanın oranı farklı olduğu gibi, aynı banka farklı farklı müşterilere farklı oranlar belirleyebilir. Bu durum tamamen bankanın inisiyatifinde olan bir konudur.
Faiz belirlemesi yapılırken o günün ekonomik koşulları, merkez bankasının faiz oranları ve piyasa şartlarına göre bir belirleme yapılır.
Devre Faizi Hesaplama
Devre faizinin hesaplanmasında formüller kullanılarak net ve doğru hesaplamalar yapmak mümkündür. Bu formüller faizin devre başında mı yoksa devre sonunda mı işletileceğine göre değişiklik göstermektedir. Türkiye bu faiz oranı devre sonu tabir edilen aylarda tahsil edilmektedir.
Bu faiz türünü hesaplarken kullanılan formüller şu şekilde gösterilebilirler:
Devre Başı Faizi
Cn= Co (1+r)n-1 + Co(1+r)= Co 81+r)n
I= Cn-Co= Co (1+r)n-Co= Co[(1+r)n-1]
Devre faizi hesaplama tablosu
Devre Sonu Faizi
Cn= C0 (1-r)-n
I=Cn –C0 =C0 (1-r)-n –C0 =C0 [1/(1-r)n –1]
Cn: Brikmiş Değer
Co: Anapara
r: Yıllık Faiz Oranı
n: Toplam Dönem Sayısı
Hesaplama tablosu
Bu hesaplamada aylık veya yıllık olarak değil, günlük olarak hesaplama söz konusudur. Kredinin kullanıldığı günden itibaren faiz işletilmeye başlanır. Yine aynı şekilde dönem sonu Cuma gününe geliyor isa araya hata sonu girdiği için iki günlük daha faiz işletilmesi söz konusudur.
Banka tarafından çıkartılan devre faiz hesaplama ekstresi noter onaylı olarak kredi kullananlara gönderilmektedir. Değişken faizli olabildiği için ekstrede belirtilen miktar bankaya ödenmek zorundadır. Eğer herhangi bir hata veya yanlış hesaplama yapıldığı düşünülüyor ise öncelikle gerekli miktar ödendikten sonra banka nezdinde itiraz edilerek ekstrenin gözden geçirilmesi talep edilebilir.
Loading...
