Birleşik faizin ne olduğunu, nasıl hesaplandığı ve genelde hangi noktalarda kullanıldığı hakkında genel bilgileri sitemizde açık bir şekilde bulabilirsiniz.
İçindekiler
Bileşik Faiz Nedir?
Piyasaların içerisinde çok sayıda ekonomik hesaplama türü vardır. Bunların içerisinde özellikle faiz hesaplamalarına özel bir ilgi gösterilmektedir. Bu yazıda sizlere anlatacağımız bileşik faiz hesaplaması da bunlardan bir tanesidir. Basit ve bileşik olarak ayrılan bu iki faiz arasında en karmaşık olan ikincisidir. Kısaca bunu tanımlamak gerekirse bankaya yatırılan ya da çekilen belirli bir miktar paranın faizine dahi faiz işletilmesi durumudur. 10 bin TL çektiniz diyelim, 1000 TL fark ortaya çıktı. Bu ikisini topladınız ortaya 11 bin TL çıkacaktır. Bunun içinde bir daha hesaplaması yapılacaktır. Hepsinin toplamı istediğimiz hesabı ortaya çıkaracaktır.
Bileşik Faiz Hangi Durumlarda Kullanılmaktadır?
Hukuk ülkesinde yaşamamızın getirdiği durumlardan birisi de hoş olmayan bu faizlerin ülkemizde yasaklanmış olmasıdır. Tabi bununla birlikte kanun gereği bazı şartları sağlaması halinde izin verilmektedir. Bu özel şartları şunlardır.
- Ticari öneme sahip olan sözleşmeler çerçevesinde
- 3 Aylık bir dönem içerisinde uygulanma koşuluyla
Kanun gereğince bu şartları yerine getiren kişi veya kurumların bu türde ki hesapları işlemlerinde kullanılmasına izin verilmektedir.
Bileşik Faiz Formülü
Bu tür hesaplamaların basit bir formülü bulunmaktadır. Bunun sayesinde sizde istediğiniz miktar üzerinden faiz oranını ve günü devreye katarakt hesaplamasını yapabilirsiniz. Ancak bu hesaplama da bilinmesi gereken bilinmeyen değerlerin hepsini bulmak için farklı formülleri kullanmanız olacaktır. İlk olarak formülümüze bakalım. Ardından ise bilinmeyen kavramların nasıl bulunacağının formüllerini aktaralım.
Bileşik Faiz Formülü : A = P (1+r/n) NT
A: Ana Para + Faiz Tutarı
P: Ana Para
r: Yıllık Nominal Faiz oranı
t: Yıl içinde ki süre
n: t’ye göre periyotların sayısı, her bir dönem için
Bileşik faiz hesaplama formülü basitçe bu şekilde ortaya çıkarılmıştır. Bilinmeyenleri yerine koyarak kolayca hesaplamasını yapabilirsiniz. Bir örnek ile bunun nasıl yapılacağını aktarmaya çalışalım.
Örnek hesaplama ile bu yöntemi kullanan birisinin karlı olup olmayacağına hep birlikte bakalım.
Ahmet, 10 bin TL ile %10 üzerinden 4 yıllık bir yatırım yapmış olsun. İlk yıl fark hesaplaması basit bir şekilde: 10000*10/100=1000 TL olacaktır. Bu birinci yıl sonu olarak ortaya çıkacaktır.
İkinci yılda Ahmet’in hesaplaması 10000+1000=11 bin TL üzerinden yapılacaktır.
Bu hesaplama da: 11000*10/100=1100 TL olacaktır.
Üçüncü yıl hesabı 10000+1000+1100=12100 TL üzerinden yapılacaktır. 12100*10/100=1210 TL olarak rakam önümüze çıkacaktır.
Dördüncü ve son yılın hesabı için ana para toplamı 12100+1210=13310 TL olarak karşımıza çıkıyor.
Bu da 13310*10/100=1331 TL olarak karşımıza çıkıyor.
Hesaplamaların sonunda Ahmet’in 10 bin TL’lik yatırımı ile 4 yıl sonunda;
1000+1100+1210+1331=4641TL gelir elde ettiği görülüyor. Toplam parası da
10 bin TL + 4641 TL = 14641 TL olarak karşımıza çıkıyor.
Bileşik Faiz Veren Bankalar
Kanun gereği ülkemizde bu tür faizin uygulanamadığını söylemiştik. Ancak belirli durumlarda bu faiz tüm bankalar tarafından uygulanmaktadır. Ana para üzerinden alınan farkında farkı anlamına gelen bu işlemin yapılabilmesi için ticari ödünçlerin verilmesi ve cari hesaplamalarda 3 aylık süre baz alınarak yapılmaktadır. Ancak ticari bir anlaşmada faiz yönü alacaklı yönündeyse bu işlem yürütülememektedir. Bu detayların ışığında herhangi bir bankanın bunu alabilmesi için kanunda yer alan boşluklardan yararlanması gerekmektedir.
Bileşik Faiz Hesaplaması
Formülünün nasıl olduğunu kısaca sizlere aktarmaya çalıştık. Aşağı da ki tablo ışığında nasıl bir hesap yapılacağını da kısaca göstermeye çalışalım. Biraz karmaşık hesaba sahip olsa da bir kez hesapladıktan sonra mantığını anlamak hiç de zor değildir.
| Anapara | 10.000 TL | Bileşik Faiz Formülü | ||||
| Faiz Oranı | 10% | A=P(1+r/n)^t | ||||
| Faiz | Başlangıç Miktarı | Toplam | ||||
| 1. Yıl | 1.000 | 10.000 TL | 11.000 | A: Toplam Tutar | ||
| 2. Yıl | 1.100 | 11.000 TL | 12.100 | P: Ana Para | ||
| 3. Yıl | 1.210 | 12.100 TL | 13.310 | r: faiz oranı | ||
| 4. Yıl | 1.331 TL | 13.310 TL | 14.641 | t: dönemsel süre | ||
| n: periyot sayısı |
Hesaplama basit bir şekilde bu şekilde yapılmaktadır. Biz yukarıda ki tabloda sizlere hesaplamanın nasıl yapılacağını yıllara göre açıklamalı bir şekilde yapmaya çalıştık. Burada tek yapmanız gereken hesaplamanın sonuna dönem sayısını eklemek olacaktır. Bu örnekte dönem sayısı “4” olduğu için parantezin dışında yer alan “t” yerine üst işaretini kullanarak ekleme yapmak olacaktır. Bu şekilde tüm faiz hesaplamasını rahat bir şekilde yapabilirsiniz.
Bileşik Faiz Nerelerde Kullanılır?
Günlük hayatın içerisinde bu türden bir faizin uygulanması basit faize göre daha fazla kazanç ortaya çıkardığından dolayı tercih edilmemektedir. Ancak kredi kartı borç ödemesinde yaşadığınız gecikme banka ile yapmış olduğunuz sözleşme gereğince bu şekilde hesaplanmaktadır. Bildiğiniz gibi kredi kartı ödemelerinde ki faizlerin yüksek olması da ortaya bu durumu çıkarmaktadır. Adi hiçbir işte bileşik faiz uygulanmamaktadır. Türk Borçlar Kanununda bu açıkça yasaklanmıştır. Ancak iki tarafında tacir olduğu durumlarda yapılan sözleşme ile üç aylık periyotlar ile bu faiz uygulanmaktadır.
Loading...
